Πικρὴ εἶναι ἡ σημερινὴ ἐπέτειος. Καὶ ἀκόμη πιὸ πικρὴ εἶναι ἡ σκέψη γιὰ τὸ ποῦ θὰ εἶχε φτάσει ἡ γλυκιὰ Πατρίδα μας, ἂν δὲν εἶχε συμβεῖ ποτὲ τὸ γεγονὸς τὸ ὁποῖο σημάδεψε τὴν ἡμέρα αὐτή.
27η Σεπτεμβρίου 1831. Τὴν ἡμέρα αὐτὴ δολοφονήθηκε ὁ πρῶτος (καὶ στὴ σειρὰ καὶ στὶς καρδιὲς τῶν Ἑλλήνων ἔκτοτε) Κυβερνήτης τοῦ νεοσύστατου Ἑλληνικοῦ Κράτους, Ἰωάννης Καποδίστριας. Δολοφονήθηκε Κυριακὴ νωρὶς τὸ πρωί, ἔξω ἀπ’ τὴ θύρα τοῦ Ναοῦ ὅπου πῆγαινε νὰ λειτουργηθεῖ (ὄχι στὸ πλαίσιο προεκλογικοῦ ἀγώνα γιὰ λόγους ψηφοθηρικούς).
Οἱ μεγάλοι καὶ τρανοὶ τῆς ἐποχῆς, οἱ ἔχοντες ὡς κέντρο τῆς ζωῆς τους τὸν μαμωνά, ἐπειδὴ εἶχαν τεθεῖ γιὰ λίγο στὴν ἄκρη, μὲ τὴν δολοφονία τοῦ Κυβερνήτη ἔλεγαν ὅτι ξεφορτώθηκαν τὸν «τύραννο». Ἔκτοτε, ὅμως, ἐπιβλήθηκαν οἱ πραγματικοὶ τύραννοι…
Τί ἄνθρωπος ἦταν ὁ Ἰωάννης! Πιστὸς στὸ καθῆκον, ἄνθρωπος τῆς συνέπειας, τῆς συνοχῆς, τῆς προσευχῆς, τῆς νηστείας. Χριστιανὸς τῆς θυσίας. Πολιτικὸς ὁ ὁποῖος ἀγάπησε τὸν τόπο καὶ τοὺς ἀνθρώπους. Ὀργάνωσε τὸ κράτος καὶ τὸ πολίτευμα τῆς Ἐλβετίας, ἡ ὁποία ἀκόμη τὸν εὐγνωμονεῖ γιὰ τὴν πρόοδό της. Ἐδώ, δυστυχῶς, δὲν τοῦ ἐπιτρέψαμε νὰ ἐργαστεῖ.
Καὶ λέω «ἐπιτρέψαμε», διότι ἡ ἰδιοτροπία τοῦ λαοῦ μας ἀκόμη καλὰ κρατεῖ: καχυποψία, ἰδιοτέλεια, ζήλεια. Ὅλα αὐτὰ δὲν μᾶς ἄφησαν νὰ προχωρήσουμε μπροστά. Τὰ ἀποτελέσματα τὰ βιώνουμε: ἀπὸ τὴ μία ἀποστασία, ἀπὸ τὴν ἄλλη ἔλλειψη ἐμπιστοσύνης. Ἔχουμε μάθει νὰ μοιρολογοῦμε. Γνωρίζουμε πολὺ καλὰ νὰ ρίχνουμε ἀλλοῦ τὶς εὐθύνες. Τὸ θέμα, ὅμως, εἶναι τὸ τί κάνει ὁ καθένας ξεχωριστά. Θέλουμε τὸ καλὸ τοῦ τόπου; Εἴμαστε ἔτοιμοι νὰ ἀναλάβουμε τὶς εὐθύνες μας; Οἱ περισσότεροι μόνο στὰ λόγια μένουμε. Οἱ δὲ πράξεις μας εἶναι στραμμένες σὲ ἄλλη κατεύθυνση, στὴν κατεύθυνση ποὺ ἔχει φτιάξει τὴν εἰκόνα μιᾶς καμμένης καὶ πλημμυρισμένης Ἑλλάδας.
Εὔχομαι ἡ μνήμη τοῦ μακαριστοῦ Κυβερνήτη νὰ εἶναι αἰωνία, νὰ παραδειγματιστοῦμε ἀπὸ τὸν βίο καὶ τὶς ἀρετές του καὶ νὰ ἐπιτρέψουμε σὲ ἀνθρώπους οἱ ὁποῖοι ἀγωνίζονται νὰ τοῦ μοιάσουν, νὰ ἐργαστοῦν ὅπως καλὰ γνωρίζουν.
Μετὰ σεβασμοῦ καὶ δέους πρὸς τὸν Μέγα Κυβερνήτη,
† ὁ Ἀττικῆς καὶ Βοιωτίας Χρυσόστομος