Τα «100 χρόνια “Α”λήθεια» στη Θεσσαλονίκη

   Με μια μνημειώδη επετειακή εκδήλωση, με ένα άγγιγμα ψυχής απέδωσε η Ιερά Μητρόπολη Αττικής και Βοιωτίας τον οφειλόμενο φόρο τιμής στους Ρωμιούς εκείνους που άδικα και μαρτυρικά υπέστησαν τη φοβερότερη των πράξεων για την ανθρώπινη φύση, τη Γενοκτονία.

   «100 χρόνια “Α”λήθεια», ήταν ο τι τίτλος του συγκλονιστικού γεγονότος, του θεαματικού μουσικού ποιήματος, που με την ευχή και την προτροπή του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη μας κ. Χρυσοστόμου, δημιούργησε η Μητρόπολη, εν είδει μνημόσυνου της εκατονταετίας, για τους άθαφτους μάρτυρες του Πόντου. 

   Ανατριχιαστικές αφηγήσεις και περιγραφές των μαζικών βασανισμών, πραγματικές, αυθεντικές σπάνιες εικόνες και ντοκουμέντα του στυγερού εγκλήματος, μουσικές, παραδοσιακοί θρήνοι και άσματα που «παρέσυραν» στους τραγικούς χρόνους του 1914-1923 φέρνοντας δάκρυα στα μάτια και άγγιγμα στις συνειδήσεις όλων, όσοι βίωσαν από κοντά το έργο. Ένα έργο, σταθμό, την βαρύνουσα σημασία του οποίου απέδωσε ο ίδιος ο Επίσκοπός μας κ. Χρυσόστομος αναλαμβάνοντας το καλωσόρισμα, στην υψίστης εθνικής και θρησκευτικής σημασίας αυτή μνεία (πατήστε εδώ). Ένα έργο που τιμά την Εκκλησία μας και τους επιγόνους των μαρτύρων, δημιουργούς και συμμετέχοντες. 

   Στη μεγάλη αυτή παραγωγή, στο συλλογικό αυτό έργο, συνέβαλε πλήθος ανθρώπων, περί τους 100, ειδικών και εθελοντών, η μεικτή Χορωδία της Μητροπόλεώς μας «Υμνωδοί», το σύνολο δράματος, αφήγησης και απαγγελίας «Λυδία», κληρικοί, λαϊκοί, μικρά παιδιά και οικογένειες σύσσωμες. 

   Ένα έργο γεμάτο συγκίνηση, τιμή και περηφάνεια, που δεν παρακολούθησαν, αλλά βίωσαν, όπως χαρακτηριστικά είπαν οι θεατές εξερχόμενοι του θεάτρου.

   Το έργο, το μουσικό αφηγηματικό δράμα με τίτλο «100 χρόνια Αλήθεια» παρουσιάσθηκε απόψε, στο Δημοτικό κινηματοθέατρο “Γαλαξίας” στον Ασπρόπυργο.

   Ο Πρωτοσύγκελος της Μητροπόλεώς μας π. Μιχαήλ Κωνσταντινίδης ευχαρίστησε, εκ μέρους του Ποιμενάρχου μας, όλους, όσοι συνέβαλαν στη δημιουργία, εκτέλεση και διοργάνωση του έργου, καθώς κι αυτούς που τίμησαν με την παρουσία τους την εκδήλωση. 

   Ιδιαίτερη στιγμή της όμορφης και μεστής σε συναίσθημα βραδιάς, αποτέλεσε μια μικρή έκπληξη, ένα μικρό δώρο προς τον Σεβασμιώτατο Ποιμενάρχη μας. Ένα βίντεο - αφιέρωμα στα 20 χρόνια της Αρχιερατείας που φέτος έκλεισε ο Επίσκοπός μας, με περιεχόμενο ενδεικτικό από τη διάβα του, των δύο περασμένων δεκαετιών, που με φροντίδα έφτιαξαν οι συνεργάτες, πνευματικά του παιδιά. Μια μικρή ένδειξη αγάπη και ένα ελάχιστο «ευχαριστώ» προς τον θεσμό, τον Επίσκοπο που είκοσι χρόνια τώρα υπηρετεί ακούραστα και θυσιαστικά, Εκείνον που όλοι πιστεύουμε. 

   Ο Μητροπολίτης μας κ. Χρυσόστομος, βαθιά συγκινημένος, επιλόγισε το έργο και απηύθυνε εγκάρδιο, πατρικό χαιρετισμό, έδωσε θερμές ευχαριστίες προς τους συντελεστές με ιδιαίτερη αναφορά στον Πρωτοσύγκελο, και με την ευχή «ποτέ ξανά Γενοκτονία».

           

Συντελεστές «100 χρόνια “Α”λήθεια»:

Συγγραφή σύνθεση κειμένων - Σκηνοθεσία: Ευαγγελία Ψαρομμάτη

Μουσική διδασκαλία - Χοραρχία: Ιωάννης Κιαχόπουλος

Επιμέλεια βίντεο, ηχητικών εφέ, εικόνας & mapping: Πρωτοσύγκελος  π. Μιχαήλ Κωνσταντινίδης

Επιμέλεια παραγωγής: Πρεσβύτερος π. Ματθαίος Μαβίδης

Αφήγηση:

Πρεσβύτερος π. Λεωνίδας Πίττος

Πρεσβύτερος π. Κωνσταντίνος Πετσαλίδης

Ευδοκία Γυριχίδη

Καλλιόπη Μαυρίδη

Ιωάννα Κωνσταντινίδη

Νικόλαος Κωνσταντινίδης

Σόλο (τραγούδι):

Ιωάννης Κιαχόπουλος

Γεώργιος Γυριχίδης

Ιωάννης Γιαζγκουλίδης

Κωνσταντίνος Κωνσταντινίδης

Πρεσβυτέρα Αναστασία Γυριχίδη

Ευδοκία Γυριχίδη

Φωτεινή Μαυρίδου                      

Χρυσάνα Γυριχίδη

Ορχήστρα:

Γεώργιος Θεοδωρίδης (Υπεύθ. Ορχήστρας - Λύρα)

Παναγιώτης Δημητρακόπουλος (Κανονάκι) 

Ιορδάνης Καρακασίδης (Λύρα)

Γεώργιος Μουρατίδης (Πλήκτρα)

Παύλος Μουρατίδης (Κρουστά)

Χαράλαμπος Παπαδόπουλος (Νταούλι)

Χαράλαμπος Παπαδόπουλος (Νέϋ)

Υπεύθυνη σκηνής: Κυριακή Μωϋσιάδη

Μεικτή Χορωδία της Μητροπόλεώς μας, τους «Υμνωδοί»:

Ιωάννης Γιαζγκουλίδης, Γεώργιος Γυριχίδης, Κωνσταντίνος Κωνσταντινίδης, Δαμιανός Κουρτσόπουλος, Γεώργιος Σαββουλίδης, Ματθαίος Μεσαριτσίδης, Παναγιώτης Κουσίδης, Δημήτριος Σαμαρίδης, Ηλίας Κουϊμτσίδης, Νικόλαος Μαυρίδης, Κωνσταντίνος Τανίδης, Ευάγγελος Βασιλόγιαννης, Χρήστος Παντελίδης, Νικόλαος Βασιλειάδης, Χαράλαμπος Σιδηρόπουλος, Δημήτριος Μουρατίδης

Πρεσβυτέρα Αναστασία Γυριχίδη, Χρυσάνα Γυριχίδη, Φωτεινή Μαυρίδου, Μαρία Παπαδοπούλου, Μαρία Πιπερίδη, Ευαγγελία Μαυρίδου, Αργυρώ Τσοκάνη, Σοφία Μεσαριτσίδου, Αυγή Κιαχοπούλου, Καλλιόπη Εραλίδη, Αικατερίνη Καρβουνίδου, Μαρία Παναγιωτίδου, Ελένη Αντεκελίδη, Ελισάβετ Λαζαρίδη, Σόνια Παπαδοπούλου, Ισιδώρα Τσοκάνη, Χρυσοβαλάντου Νεανίδη, Ιουλία Τσοκάνη, Ευρίκλεια Κουρτσοπούλου,, Θεοδώρα Σαββουλίδου, Αναστασία Σιδηροπούλου

Σύνολο δράματος, αφήγησης και απαγγελίας «Λυδία»:

Παναγιώτης Παπαδόπουλος, Σάββας Πετρίδης, Ιωάννης Μελετίδης, Γεώργιος Κεσσόπουλος, Αλέξιος Χριστοφορίδης, Ελισάβετ Δαμιανίδου, Αθηνά Κωνσταντινίδη, Μαρία Παπαδοπούλου, Διακόνισσα Αφροδίτη Μουρατίδου, Αγγελική Παπασπύρου, Αναστασία Παπαδοπούλου, Ελένη Κουγιουμτζίδου, Χριστίνα Κουσίδου, Μαρία Κωνσταντινίδη, Αναστασία Σπυριδοπούλου, Σιμέλα Παπαδοπούλου, Ιωάννα Μαντά, Νίκη Μαντά, Ελένη Μεσαριτσίδου, Αικατερίνη Πετσαλίδη, Γαβριέλα Μεσαριτσίδου, Ανδρέας Κόλλιας, Χρυσόστομος Νεανίδης, Μιχαήλ Κωνσταντινίδης, Νικόλαος Πετσαλίδης, Κυριακή Νεανίδη, Αρέθα Μαντά, Ειρήνη Κόλλια, Μαρία Μαντά, Ηλιάνα Μεσαριτσίδου, Θεοτόκης Μεσαριτσίδης

Τεχνική υποστήριξη ήχος & φώτα: Axon Sound

Φωτογραφία: Γεώργιος Χαριτίδης

Σχέδιο γραφιστικής: Κωνσταντίνος Καμενίδης

Στούντιο ηχοληψίας: Ιωάννης Μιχαηλίδης, Studio "ΗΡΑ"

Εκτύπωση εντύπων: "Art Colour"

Βοηθ. ενδυματολογία: Ελένη Μεσαριτσίδου, Σοφία Εκκλή, Σοφία Μεσαριτσίδου, Βαλεντίνα Ουσταμπασίδου

Το Χορευτικό Ποντίων Ασπροπύργου του Συλλόγου «Ακρίτες του Πόντου».

Ευχαριστίες προς όσους τίμησαν με την παρουσία τους:

Τον Σεβασμιώτατο Πειραιώς και Σαλαμίνος κ. Γερόντιος

Τον Θεοφιλέστατο Επίσκοπο Μεθώνης κ. Αμβρόσιο

Τον Αντιπρόεδρο της Βουλής, κ. Αθανάσιο Μπούρα

Τον Ἀντιπεριφερειάρχη Δυτικής Αττικής, Κύριον Ελευθέριο Κοσμόπουλο 

Το Δήμαρχο Διονύσου, κ. Ιωάννη Καλαφατέλη 

Την Αντιδήμαρχο Παιδείας, Κοινωνικής Προστασίας, Πολιτισμού και Νεολαίας του Δήμου Ασπροπύργου, κα Σοφία Μαυρίδη 

Τον Αντιδήμαρχο Τεχνικών Υπηρεσιών του Δήμου Ασπροπύργου , κ. Αναστάσιο Παπαδόπουλο 

Τον Αντιδήμαρχο Καθαριότητας τού Δήμου Ασπροπύργου, κ. Αβραάμ Κωνσταντινίδη 

Τον Πρόεδρο τού Πνευματικού Κέντρου τού Δήμου Ασπροπύργου, κ. Δημήτριο Καγιὰ 

Τον Πρόεδρο τής ΚΕΔΑ τού Δήμου Ασπροπύργου, κ. Παντελεήμωνα Σαββίδη

Τον Πρόεδρο τού  ATTICA TV, κ. Δημήτριο Παπαδόπουλο 

Το Διοικητικό μέλος του ATTICA TV, κ. Τσολερίδη Κωνσταντίνο

Τον Αντιπρόεδρο του Αθλητικού Οργανισμού του Δήμου Ασπροπύργου και  Πρόεδρο τού Συλλόγου Κατοίκων Παραλίας Ασπροπύργου, κ. Αντώνιο Κοναξὴ 

Τους Δημοτικούς Συμβούλους του Δήμου Ασπροπύργου 

κα Μαρία Ατματσίδου και

κ. Κώστα Χιονίδη

Τούς Δημοτικούς Συμβούλους των Δήμων Διονύσου κ. Παναγιώτη Τσούκα και Θηβών κ. Δημήτριο Τούτουζα

Τον Πρόεδρο Κοινότητας Ροδοπόλεως κ. Βασίλειο Κλεφτάκη 

Τον Κοινοτικό Σύμβουλο Κοινότητας Ροδοπόλεως  κ. Χαράλαμπο Κόκκινο 

Τον Πρόεδρο του Συλλόγου Ποντίων Ασπροπύργου «Οι Ακρίτες του Πόντου» κ. Ιωάννη Σεπτούχα

Τον Πρόεδρο του Συλλόγου Ποντίων Αχαρνών «Καπετάν Ευκλείδης» κ.Ιωάννη Τοπαλίδη

Τον Πρόεδρο του Συλλόγου Ποντίων Λιοσίων «Η Τραπεζούντα» κ. Ιωάννη Παπαδόπουλο

Την Πρόεδρο του Συλλόγου Ποντίων Μάνδρας «Οι Διόσκουροι» κ. Βαρβάρα Παρασκευοπούλου

Την Πρόεδρο του Συλλόγου Ποντίων Ελευσίνας «Νέα Τραπεζούντα» κ. Σοφία Παντελίδη-Κοσμίδη

Την Αντιπρόεδρο Παμποντιακής Νοτίου Ελλάδος και Νήσων κα Αθηνά Σωτηριάδου

Την Πρόεδρο Συλλόγου Τριτέκνων κα Μαρία Ναυροζίδου

Την Πρόεδρο του Συλλόγου Ποντίων Μαγούλας & Περιχώρων κ. Άννα Τσεραχίδη

Τον ποδηλάτη Βασίλη Καριοφυλλίδη

   Η Γενοκτονία του Ποντιακού Ελληνισμού αναγνωρίστηκε επισήμως από την Ελληνική Πολιτεία το 1994 με την ανακήρυξη της 19ης Μαΐου, ως Ημέρα Μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου. Την ίδια χρονιά, μαζί, και η Κυπριακή Βουλή ψήφισε και καθιέρωσε τη 19η Μαΐου ως ημέρα μνήμης της Γενοκτονίας.

   «Ο Μουσταφά Κεμάλ αποβιβάστηκε στην Σαμψούντα με σκοπό να οργανώσει και να υλοποιήσει τον ολοκληρωτικό αποδεκατισμό των Ποντίων». Το ημερολόγιο έγραφε 19 Μαΐου, 1919.

   2019, 100 χρόνια μετά, έτος ορόσημο για τον Ποντιακό Ελληνισμό, αφού φέτος, ολοκληρώνεται ένας αιώνας από τη χρονολογία που σηματοδοτεί τα τραγικά εκείνα γεγονότα της περιόδου 1914 - 1923. Φέτος, τιμούμε ιδιαιτέρως τη μνήμη των ανθρώπων εκείνων, των συμπατριωτών μας, που έφυγαν μαρτυρικά και άδικα από τη ζωή. Γιατί; Γιατί ήταν Έλληνες, Ρωμιοί, Χριστιανοί Ορθόδοξοι.

   Σεβασμιώτατε Πειραιώς και Σαλαμίνος κ. Γερόντιε,  Θεοφιλέστατε Μεθώνης κ. Αμβρόσιε, Τίμιον Πρεσβυτέριον, Αξιότιμε κ. Δήμαρχε, κ. Πρόεδρε του Πνευματικού Κέντρου, αγαπητά τέκνα εν Κυρίω, σας καλωσορίζουμε στην επετειακή εκδήλωση των 100 χρόνων από το έτος που σημάδεψε τον Ελληνισμό της Ανατολής. Στην εκδήλωση τιμής, της μνήμης των ανθρώπων εκείνων που υπέστησαν μαζικά εγκλήματα μέχρι τέλους, τη φοβερότερη των πράξεων για την ανθρώπινη φύση, τη Γενοκτονία.

   Το γεγονός διαδραματίσθηκε σε δυο φάσεις, σε διάφορους τόπους της υπό των Οθωμανών κυριαρχίας περιοχής. Πρόκειται για ένα καλά προμελετημένο, σχεδιασμένο μαζικό έγκλημα, ενάντια στους γηγενείς Ρωμιούς, τους τελευταίους κατοίκους των μπολιασμένων με ρωμαίικό αίμα περιοχών της Ανατολής. 

   Όλα ξεκίνησαν με την ανάληψη της εξουσίας από τους Νεότουρκους το 1908 στη Θεσσαλονίκη. Το 1911 σε μυστικό συνέδριο αποφασίσθηκε η εκκαθάριση της Οθωμανικής αυτοκρατορίας από το χριστιανικό στοιχείο. Μεθοδευμένα και συστηματικά δρομολογήθηκαν σειρά από φρικτά, στην πλειοψηφία τους «αναίμακτα», μαρτύρια. Πορείες εξόντωσης εξαντλητικές μέχρι θανάτου στο εσωτερικό της Ανατολίας, η λευκή πορεία ή αλλιώς αναίμακτη σφαγή. Εγκλεισμοί σε τάγματα καταναγκαστικής εργασίας, τα «Αμελέ Ταμπουρού», απ’ τα οποία ελάχιστοι επιβίωσαν. Μαζικοί απαγχονισμοί ύστερα από έκτακτα δικαστήρια με ψευδείς κατηγορίες και βέβαια άδικες καταδίκες, τα δικαστήρια της ντροπής όπως τα είπαν· αποτελείωσαν έτσι την πνευματική, θρησκευτική και οικονομική ηγεσία του ποντιακού Ελληνισμού, προσδίδοντας νομιμοφάνεια στα άγρια εγκλήματά τους. Λεηλασίες, πυρπολήσεις και ολοσχερείς καταστροφές χωριών και κωμοπόλεων και των πληθυσμών τους. Βιασμοί, δολοφονίες και βιαιότητες πρωτοφανείς από τις καλά εκπαιδευμένες στρατιωτικές δυνάμεις του τουρκικού κράτους στις γερμανικές τότε στρατιωτικές σχολές, και από παραστρατιωτικές άτακτες ομάδες μουσουλμάνων.

   Το έγκλημα πήρε τέλος ύστερα από την ήττα του Ελληνικού στρατού στο μικρασιατικό μέτωπο και την καταστροφή του ‘22, με τον πλήρη διωγμό των Ρωμιών του Πόντου από τον τόπο τους και την ανταλλαγή πληθυσμών το 1923 και το ‘24.

   Ο αφανισμός των Ελλήνων της Μικράς Ασίας δεν είχε μόνο στόχο την απόλυτη εξάλειψη του Γένους από τον κόσμο τούτο, μα και την καταστροφή της ιστορικής και πολιτισμικής τους ύπαρξης, της γλώσσας, των ηθών, της πίστεως. Κι αυτό γιατί οι Έλληνες της Ιωνίας και του Πόντου είναι αυτοί που συνδέουν ιστορικά και πολιτισμικά τη Δύση με την Ανατολή, την αρχαία Ελλάδα με τον βυζαντινό Ελληνισμό· είναι αυτοί που διατήρησαν στα ήθη και στα έθιμά τους τη Ρωμιοσύνη, τη συνύπαρξη του αρχαίου ελληνικού πνεύματος με την Καινή Διαθήκη. Πόντος χωρίς Ελληνισμό σημαίνει εξάλειψη και διακοπή της συνέχειας ενός πολιτισμού με πανανθρώπινη αξία.

   Στον Πόντο άνθισε για τρεις χιλιετίες, ο πολιτισμός των Ελλήνων. Η Παναγία Σουμελά, ο Αη Γιάννης Βαζελώνας κι ο Αη Γιώργης Περιστερεώτας, έγιναν φάροι που φώτιζαν το δρόμο τους την περίοδο της τουρκοκρατίας. 

   Οι Ποντιακής καταγωγής Ρωμιοί πρωτοστάτησαν στην Επανάσταση του Γένους. Συμμετείχαν στους Μακεδονικούς Αγώνες «ως Έλλην αδελφός τόπος» της ακριτικής Μακεδονίας. Πλήθος ομογενών από Ρωσία και Ρουμανία κατετάγησαν και στους Βαλκανικούς Πολέμους. 

   Στην ακμή της ανάπτυξης του ποντιακού στοιχείου καταγράφονται περί τα 1.058 σχολεία με πρώτο το Φροντιστήριο της Τραπεζούντας. Περισσότερες από 1.130 εκκλησίες, 1.460 κληρικοί στην υπηρεσία του Ορθόδοξου Ελληνισμού. Φιλανθρωπικοί οργανισμοί και κοινωφελή ιδρύματα, αθλητικοί και πολιτιστικοί σύλλογοι. Κι όλα αυτά με ευδιάκριτη, περήφανα, την Ελληνική ρίζα, την Ελληνορθόδοξη καταγωγή και συνέχεια.

   Όλα αυτά για τα οποία τα σημερινά Ελληνόπουλα, τα γαλουχημένα και εκπαιδευμένα στα Ελληνικά σχολειά μας, δεν γνωρίζουν τίποτα. Καμία ιστορική αναφορά στο πολύτιμο αυτό κομμάτι της Εθνικής μας ιστορίας. Καμιά αναφορά στους μάρτυρες της πίστεως και της πατρίδας. 

   353.000 ψυχές, αριθμός που αντιστοιχεί στα θύματα του στυγερού εγκλήματος. Άλλοι μιλούν για 700.000. Μαρτυρίες αναφέρουν ότι ένα ή δύο μονον μέλη από τις πολυμελείς και πολύτεκνες οικογένειες επέζησαν. Αυτοί, οι εναπομείναντες, οι ελάχιστοι στον αριθμό, φτωχοί, άρρωστοι, πενθούντες, ορφανοί και αποκαμωμένοι, όπου κι αν πήγαιναν έχτιζαν, δημιουργούσαν, γένναγαν, κι αναγεννιόνταν, και πάλι ξεριζώνονταν. 

   Μέχρι που φτάσαμε στο σήμερα, εδώ. Ικανός αριθμός επιγόνων των μαρτύρων εκείνων, διαμορφώνουν σήμερα το νέο ποντιακό στοιχείο. Πόσο μεγαλύτερος θα ήταν ο αριθμός, πόσο πιο έντονη θα ήταν η συνέχεια και η κληρονομιά στη ζωή, στην πίστη και στην παράδοσή μας, αν οι 353.000 ζούσαν και εξελίσσονταν κανονικά, ανθρώπινα. Ενας ολόκληρος λαός, ένας ολόκληρος πολιτισμός πανανθρώπινου ενδιαφέροντος, μια ζώσα πραγματικότητα. Αυτό θέλησαν να αφανίσουν οι Τούρκοι.

   Η διεκδίκηση της αλήθειας πήρε στις μέρες μας χροιά αρνητική και ονομάστηκε ακρότητα, εθνικισμός. Πραγματικότητα θλιβερή. 

   Στην Εκκλησία μας, εμείς, σήμερα, ως Έλληνες, ως Ορθόδοξοι, τιμώντας το παρελθόν, τους προγόνους, μα και με αίσθημα ευθύνης προς τις επόμενες γενιές, αξιώνουμε το δικαίωμα στην ιστορική μνήμη, δεν λησμονούμε, διεκδικούμε την αλήθεια, φέτος, με ένα ακόμη έργο, «100 χρόνια “Α”λήθεια».