Ὁμιλία Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ἀττικῆς & Βοιωτίας κ. Χρυσοστόμου
Κυριακὴ μετὰ τὴν Ὕψωσιν 16-29/9/2019
Γ’ Ἐμφάνισις Τιμίου Σταυροῦ
Ι.Ν. Ἁγίων Ἀποστόλων Δάφνης
Σταυρός, ὁ φύλαξ πάσης τῆς οἰκουμένης,
Σταυρός, ἡ ὡραιότης τῆς Ἐκκλησίας,
Σταυρός, βασιλέων τὸ κραταίωμα,
Σταυρός, πιστῶν τὸ στήριγμα,
Σταυρός, Ἀγγέλων ἡ δόξα καὶ τῶν δαιμόνων τὸ τραῦμα!
Ὁ φύλακας, ἡ ὡραιότης, τὸ κραταίωμα, τὸ στήριγμα, ἡ δόξα, τὸ τραῦμα, ἡ δύναμις καὶ ἡ χάρις τοῦ Τιμίου Σταυροῦ.
Μακαριώτατε Πάτερ καὶ Δέσποτα Ἀρχιεπίσκοπε Ἀθηνῶν κ. Καλλίνικε,
Σεβασμιώτατε,
Σεβαστοὶ πατέρες, ἀδελφοὶ ἐν Χριστῷ,
ἰδιαίτερη καὶ ξεχωριστὴ ἡ σημερινὴ ἡμέρα, Κυριακὴ μετὰ τὴν Ὕψωσιν.
Ἀφενὸς τιμοῦμε μεθεορτίως τὴν Παγκόσμιο Ὕψωσιν τοῦ Τιμίου Σταυροῦ ποὺ μόλις πρὶν ἀπὸ δύο ἡμέρες ἑορτάσαμε, ἀφετέρου τιμοῦμε κατόπιν Συνοδικῆς ἀποφάσεως τῆς Ἐκκλησίας τῶν ΓΟΧ Ἑλλάδος, κατ' αὐτὴ τὴν Κυριακή, τὸ θαυμαστὸ γεγονὸς τῆς Γ' ἐμφάνισης τοῦ Τιμίου Σταυροῦ. Τὸ γεγονὸς αὐτό, θυμίζουμε στοὺς νεοτέρους, εἶναι ποὺ σφράγισε καὶ ἐπιβεβαίωσε ἐκεῖνο, ποὺ ἡ συνείδηση τῶν Ὀρθοδόξων Χριστιανῶν τοῦ Ἔθνους μας ἐπέβαλε, τὴ διατήρηση τοῦ πατρίου ἑορτολογίου. Παραμονὴ τῆς Ὑψώσεως τοῦ Τιμίου Σταυροῦ, τὴν 11ην νυκτερινὴ στὶς 13-9-1925 κατὰ τὸ πάτριο ἡμερολόγιο, στοὺς πρόποδες τοῦ Ὑμηττοῦ, στὴν ἀγρυπνία ποὺ ἐτελεῖτο στὴν Ἱερὰ Μονὴ τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου, ἐμφανίστηκε Φωτεινὸς ὁ Τίμιος Σταυρός. Τὸ γεγονὸς αὐτὸ βίωσαν οἱ δύο χιλιάδες τῶν Ὀρθοδόξων ποὺ εὐρίσκοντο στὸν προαύλιο χῶρο τοῦ Μοναστηριοῦ τὴν εὐλογημένη ἐκείνη στιγμή.
Γνωστὸ εἶναι σὲ ὅλους ὅτι πρίν άπὸ ἕνα χρόνο καὶ πλέον εἶχε γίνει ἡ μεταρρύθμιση τοῦ ἡμερολογίου στὶς 10/23 Μαρτίου τοῦ 1924 ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος. Ἀλλαγὴ ἡ ὁποία ἔγινε μὲ Ἀριστίνδην Σύνοδο, δίχως δηλαδὴ τὴν ἀπόφαση τῆς Ἱεραρχίας τῆς Ἐκκλησίας. Τρεῖς μόνον Ἀρχιερεῖς, μὲ πρώτον τὸν Ἀρχιεπίσκοπο Ἀθηνῶν Χρυσόστομο Παπαδόπουλο, ἔλαβαν αὐτὴ τὴν διχαστικὴ γιὰ τὸ πλήρωμα τῆς Ἐκκλησίας μας ἀπόφαση.
Ἑπόμενο καὶ βέβαιο ἦταν οἱ ἐν συνειδήσει Ὀρθόδοξοι Χριστιανοὶ νὰ ἀντιδράσουν καὶ νὰ μὴ δεχθοῦν τὴν ἀλλαγὴ τοῦ ἡμερολογίου. Ἀποτέλεσμα τῆς ἀντίστασης αὐτῆς ἦταν νὰ ἀρχίσουν οἱ κρατικὲς πιέσεις καὶ οἱ διωγμοὶ -καθ’ ὑπόδειξη τῆς Ἐκκλησίας- ἐναντίον ὅλων -κληρικῶν καὶ λαϊκῶν- ὅσοι δὲν ἀκολούθησαν τὴν καινοτομία.
Διωγμοί, φυλακίσεις, βανδαλισμοὶ ἦταν κάποια ἀπ’ ὅσα ὑπέστησαν οἱ Ὀρθόδοξοι Ἕλληνες ἀπὸ τοὺς καινοτόμους τῆς Ἐκκλησίας, ἁπλὰ καὶ μόνον, διότι παρέμειναν πιστοὶ στὴν παράδοση. Οἱ διωγμοὶ αὐτοὶ κατὰ τῶν Χριστιανῶν δὲν ἔγιναν ἀπὸ ἀθέους ἢ ἀπὸ ἀλλοθρήσκους, ἀλλὰ ἀπὸ τὰ ἀδέλφια μας, τοὺς Ἕλληνες Ὀρθόδοξους τῆς κρατούσης τότε Ἑλλαδικῆς Ἐκκλησίας.
Νὰ σημειωθεῖ ὅτι τοὺς χρόνους ἐκείνους τῆς ἡμερολογιακῆς μεταρρύθμισης τὰ δεινὰ ἀπ’ τὰ ὁποῖα ὑπέφερε ὁ Ἑλληνισμός, ἐντὸς καὶ ἐκτός τῶν στενῶν ὁρίων τῆς χώρας, ὁ ἀφανισμὸς δηλαδὴ τοῦ Ἑλληνισμοῦ τῆς Ἀνατολῆς, τῆς γηγενοῦς ρωμιοσύνης, ἀλλὰ καὶ ὁ Ἐθνικὸς διχασμὸς στὸ ἐσωτερικὸ τῆς μικρῆς μας Ἑλλάδας, εὐνόησαν -πρὸς ἐξυπηρέτηση κάποιων- τὴν «ἀλλαγή».
Μὲ συντομία, ἀγαπητοί, ἀναφέρομαι στὶς δραματικὲς στιγμὲς ποὺ βίωσαν οἱ ἀοίδιμοι προκάτοχοι καὶ προπάτορές μας στὰ πρῶτα χρόνια τῆς ἀλλαγῆς τοῦ ἡμερολογίου, ἐπειδὴ ἀκριβῶς δὲν θέλησαν νὰ φραγκέψουν, ὅπως –στεντορείᾳ τῇ φωνῇ- διαλαλοῦσαν, ἀγωνιζόμενοι γιὰ τὴν Πίστη σὲ κάθε γωνιὰ τῆς πατρίδας μας.
Ἔτσι λοιπόν, ἐκεῖνο τὸ βράδυ τῆς 13ης πρὸς τὴν 14η Σεπτεμβρίου μὲ τὸ Ἰουλιανὸ ἡμερολόγιο, ἂν καὶ τὰ αὐστηρὰ μέτρα γιὰ τὴν ἀποτροπὴ τῶν ἑορτασμῶν τοῦ πατρίου ἑορτολογίου καὶ οἱ ἀπαγορεύσεις καὶ οἱ σχετικὲς ποινὲς ἐμπόδιζαν τὶς συνεστιάσεις τῶν πιστῶν, ἐν τούτοις οἱ ἁπλοὶ Ὀρθόδοξοι Ἕλληνες κατάφεραν νὰ συγκεντρωθοῦν στὴν Ἱερὴ ἐκείνη ἀγρυπνία, γιὰ νὰ τιμήσουν τὴν Ἁγία ἡμέρα. Σιγὰ - σιγὰ κι ἀθόρυβα, ὅσο ἦταν δυνατόν, ὁ ἕνας μετὰ τὸν ἄλλον μαζεύτηκαν στὸ Μοναστήρι τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου.
Ὁ Λειτουργὸς Ἱερέας, ὁ Ἅγιος ἐκεῖνος καὶ ἄξιος λευΐτης τῆς Ἐκκλησίας μας, ὁ πατὴρ Ἰωάννης Φλῶρος, εἰσόδευσε ἐντὸς τῆς Μονῆς ντυμένος ὡς γραία, δίχως νὰ τὸ ἀντιληφθοῦν οἱ ἀστυνομικοὶ που φύλαγαν τὸν χῶρο, γιὰ νὰ μὴν πλησιάσει Λειτουργὸς παλαιοημερολογίτης.
Ὁ γέρων Ἰωάννης κατάφερε μὲ εὐκολία νὰ προσκυνήσει τὸ Ἅγιο θυσιαστήριο καὶ νὰ ξεκινήσει τὴν Ἱερὰ ἀγρυπνία τοῦ Τιμίου Σταυροῦ.
Κατὰ τὶς 11 τὸ βράδυ οἱ ἀστυνομικοὶ εἶχαν πλέον ἀντιληφθεῖ ὅτι βρίσκεται Λειτουργὸς ἐντὸς τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ καὶ ὅτι τελεῖται Ἀκολουθία.
Ἡ ἐντολὴ ἀπὸ ἄνωθεν ἦταν νὰ συλλάβουν τὸν γέρο Λειτουργό, νὰ τὸν ἀποπέμψουν ἀπὸ τὴ Μονὴ καὶ νὰ τὸν ὁδηγήσουν στὸ αὐτόφωρο. Τὴ στιγμὴ ποὺ ἐπρόκειτο νὰ γίνει αὐτό, οἱ ἀστυνομικοὶ ἄκουσαν τὸ πλῆθος τῶν δύο χιλιάδων πιστῶν νὰ φωνάζει: «ὁ Σταυρός, ὁ Σταυρός, ὁ Σταυρός»!
Τί εἶχε συμβεῖ;
Ἀκριβῶς ἐπάνω ἀπὸ τὸ Μοναστήρι στὸν οὐρανὸ ἐμφανίστηκε μεγάλος φωτεινὸς Σταυρός, μὲ εὖρος τέτοιο σὰν νὰ σκέπαζε σχεδὸν τὴ Μονή, ἡ φωτεινότης τοῦ ὁποίου εἶχε μετατρέψει σχεδὸν σὲ ἡμέρα τὸ σκοτάδι τῆς νύχτας.
Οἱ συγκεντρωμένοι τότε πιστοὶ γονάτισαν μὲ ὑψωμένα τὰ χέρια πρὸς τὸ φωτεινὸ Τίμιο Σταυρὸ κι ἀναφωνοῦσαν τὸ «Κύριε ἐλέησον, Κύριε ἐλέησον, Κύριε ἐλέησον» συνεχῶς.
Οἱ ἀστυνομικοὶ ἄφησαν κάτω τὰ ὅπλα τους καὶ ὡς ζωντανοὶ πλέον μάρτυρες τῆς θείας βεβαιώσεως ὅτι ἐκείνη τὴ νύχτα, σὲ ἐκείνη τὴν ἀγρυπνία, ἐτελεῖτο ὄντως ἡ ἑορτὴ τοῦ Τιμίου Σταυροῦ, γονάτισαν καὶ ἔψαλαν κι ἐκεῖνοι τὸ «Κύριε ἐλέησον».
Ἡ ἐφημερίδα «Σκρίπ», ἕνα γνωστὸ ἔντυπό της ἐποχῆς, ἔγραψε: «μέγα θαῦμα στοὺς παλαιοημερολογίτες. Ἐφανερώθη ὁ Τίμιος Σταυρὸς τῆς Ὑψώσεως μὲ τὸ παλαιό. Οἱ ἀκτίνες τοῦ Τιμίου Σταυροῦ ἔφταναν ἀπὸ τὸν Ὑμηττὸ ἑὼς τὸ Φάληρο.»
Ἦταν ὄντως Θεοσημεῖο ἐμφανὲς σὲ ὅλους!
Ἀκόμη κι ἀπὸ ἁμαξοστοιχία τῶν Ἀθηνῶν -σύμφωνα μὲ μαρτυρίες- ἔγινε ὁρατὸ τὸ Θεοσημεῖο, μὲ ἀποτέλεσμα ὅσοι τὸ εἶδαν καὶ τὸ βίωσαν νὰ ἐπιστρέψουν στὴν παράδοση τῆς Ἐκκλησίας.
Ὁ Κύριος πράγματι ἀπεκάλυψε ὅτι τὸ νὰ ἀκολουθεῖ κάποιος τὴν παράδοση τῆς Ἐκκλησίας, δὲν εἶναι πεῖσμα, δὲν εἶναι δῆθεν ἀνυπακοὴ πρὸς τὴν ἐπίσημη Ἐκκλησία, ποὺ ἔκανε τὴν ἀλλαγὴ τοῦ ἡμερολογίου, δὲν εἶναι ἔκφραση ἰδιοτέλειας.
Ἀντιθέτως, εἶναι ἱερὸ καθῆκον, πνευματικὴ εὐθύνη καὶ ἀπόλυτη χριστιανικὴ ἀγάπη πρὸς τὸν Ἅγιο Θεό· εἶναι ὑποχρέωση τοῦ κάθε Ὀρθοδόξου νὰ βιώνει καὶ νὰ ἀκολουθεῖ ὅλα ὅσα ἡ Μία, Καθολικὴ καὶ Ἀποστολικὴ Ἐκκλησία καὶ οἱ Ἅγιοι Πατέρες ἐθέσπισαν.
Ὁ Τίμιος Σταυρὸς ἐμφανίστηκε στὴν ἑορτή, κατὰ τὴν ὁποία οἱ πιστοὶ τῶν Πατρώων παραδόσεων τὸν ἑόρταζαν. Ἂν δὲν εἶχε συμβεῖ αὐτὸ τὸ θαῦμα, ἴσως καὶ νὰ μὴν ὑπῆρχε σήμερα αὐτὴ ἡ εὐλογημένη ἀντίσταση ἔναντι τῆς καινοτομίας καὶ τῆς αἵρεσης τοῦ Οἰκουμενισμοῦ. Ἡ Γ' Ἐμφάνισή του ἦταν θεϊκὴ ἔνδειξη ποὺ ἐμψύχωσε καὶ στήριξε τὸ Ὀρθόδοξο πλήρωμα νὰ παραμείνει ἁγνὸ καὶ ἀμετάκλητο στὴν Πίστη του.
Οἱ προπάτορές μας δὲν θέλησαν νὰ φραγκέψουν καὶ νὰ μᾶς ἀφήσουν στὴν ἀγκαλιὰ τῆς Βατικανικῆς καὶ ἐκτρωματικῆς παρασυναγωγῆς τῶν Λατίνων, οἱ ὁποῖοι ἐργάζονταν αἰῶνες πρὶν γιὰ τὴν «ἅλωση» τῆς Ὀρθοδοξίας.
Οἱ προπάτορές μας εἶχαν προειδεῖ τὴ σημερινὴ ἀποστασία ποὺ ἐπικρατεῖ στὴν Ὀρθοδοξία ἀνὰ τὸν κόσμο ἀπὸ τὶς λεγόμενες «ἐπίσημες ἐκκλησίες».
Ὁ Τίμιος καὶ Ζωοποιὸς Σταυρὸς ἐμφανίστηκε γιὰ πρώτη φορὰ στὸν Ἅγιο καὶ Μέγα Κωνσταντῖνο στηρίζοντάς τον νὰ προχωρήσει μὲ αὐτὸ τὸ ἱερό, νικηφόρο καὶ ἀήττητο σύμβολο, τὸ «ἐν τούτῳ νίκα».
Ἔτσι κι ἐμεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι Χριστιανοί, αὐτὸ τὸ ἴδιο σύμβολο, τὸν Τίμιο Σταυρό, ἔχουμε ὡς ὁδοδείκτη στὴν πνευματική μας πορεία. Ἀπὸ αὐτὸ ἀντλοῦμε δύναμη, λαμβάνουμε παρηγοριά· αὐτὸ ἔχουμε σταθερὸ καὶ ἀσάλευτο τεῖχος προστασίας καὶ σκέπη.
Ὁ δίκαιος ἀγώνας τῶν ἀκολουθησάντων τὴν παράδοση τῆς Ἐκκλησίας, ἀγαπητοὶ ἐν Χριστῷ ἀδελφοί, στηρίχθηκε ἀπὸ ἀμέτρητες θεοσημεῖες, ὅπως αὐτὴ τοῦ Τιμίου Σταυροῦ τὴ νύχτα τῆς 13ης Σεπτεμβρίου στὸν Ὑμηττό.
Καλὸ εἶναι νὰ γνωρίζουν ὅλοι ὅτι παρὰ τὶς ἀνθρώπινες ἀδυναμίες μας καὶ τὰ κενὰ ποὺ ἔχουμε, ὅσο χοϊκοὶ κι ἂν εἴμαστε, ἡ ἐμμονή μας στὰ πάτρια δὲν εἶναι πεῖσμα, δὲν εἶναι ἐγωπάθεια καὶ δῆθεν ἀνυπακοή· εἶναι ἡ αὐτονόητη, ἁγνή, ἄδολη, Ὀρθόδοξη ἔκφραση τῆς Πίστεώς μας.
Σίγουρα δὲν εἴμαστε ἐμεῖς οἱ σωτῆρες αὐτοῦ τοῦ κακοῦ ποὺ βιώνει ὅσο ποτὲ ἄλλοτε ἡ Ὀρθοδοξία, μὲ ὅλες τὶς ἀντικανονικὲς συμπροσευχὲς καὶ συλλειτουργίες μεταξὺ «ὀρθοδόξων» καὶ αἱρετικῶν.
Εἴμαστε ὅμως οἱ ἁπλοί, συνειδητοὶ θεματοφύλακες -κατὰ τὸ μέτρο τοῦ δυνατοῦ- της Ὀρθόδοξης Πίστης μας.
Αὐτὸ τὸ Φῶς, αὐτὴ ἡ Χάρις, αὐτὴ ἡ Δύναμη τοῦ Τιμίου Σταυροῦ νὰ φωτίζει ἅπαντες τοὺς τηρητὲς τῆς πατρώας εὐσέβειας· νὰ φωτίζει ὅλους μας νὰ παραμείνουμε σταθεροὶ καὶ ἀμετάκλητοι στὶς ἀρχὲς τοῦ Εὐαγγελίου, τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων καὶ τῶν Ἁγίων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας μας, ὅπως ἐκεῖνοι οἱ δίκαιοι καὶ εὐλογημένοι ἀγωνιστὲς ποὺ ἀντιστάθηκαν μὲ σύνεση, δικαιοσύνη καὶ αὐταπάρνηση ἔναντι τῆς ἡμερολογιακῆς καινοτομίας. Ἐκεῖνοι οἱ θεατὲς τοῦ Φωτὸς τοῦ Τιμίου Σταυροῦ ἀξιώθηκαν καὶ κατάφεραν νὰ κρατήσουν τὸ Ὀρθόδοξο φράγμα, δίχως νὰ ἐπιτρέψουν στὴ Φραγκιὰ νὰ μᾶς ἀλλοιώσει, νὰ μᾶς «ἁλώσει» κυριολεκτικά.
Τὸ Φῶς τοῦ Τιμίου Σταυροῦ ἂς φωτίσει κι ἐκείνους ποὺ ἐπιτρέπουν στοὺς ἑαυτούς τους νὰ ἀκολουθοῦν ὄχι μόνον τὴν καινοτομία, ἀλλὰ καὶ τὴν αἵρεση τοῦ Οἰκουμενισμοῦ, τοῦ σύγχρονου ὁδοστρωτήρα τοῦ γνησίου φρονήματος· νὰ τοὺς φωτίσει νὰ ἐπανέλθουν στὶς Εὐαγγελικές, Ἀποστολικὲς καὶ Πατερικὲς διδασκαλίες τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας. Ἀμήν.
