Το Γραφείο Παιδείας & Πολιτισμού της Ιεράς Μητροπόλεως Αττικής & Βοιωτίας διοργάνωσε τη χρονιά που πέρασε -2023- για 2η φορά Μαθητικό Διαγωνισμό καλλιτεχνικής, δημιουργικής έκφρασης και συγκεκριμένα, Ζωγραφικής, Ποίησης – Πεζογραφίας και Ψηφιακής δημιουργίας (φωτογραφικής ή οπτικοακουστικής) με θέμα «Από την Ανατολία στον Ελλαδικό χώρο, 100 χρόνια». Το θέμα αφορούσε στο μείζον ιστορικό και επετειακό ζήτημα της Συνθήκης της Λωζάννης, και συγκεκριμένα στη σύμβαση και το άρθρο για την υποχρεωτική ανταλλαγή πληθυσμών που υπογράφηκε και εφαρμόστηκε πριν από 100 χρόνια, το 1923, με αποτέλεσμα τον ολοκληρωτικό αφανισμό του Ρωμέικου στοιχείου από τη Μικρά Ασία και την Ανατολική Θράκη, και συγχρόνως τη «νομιμοποίηση» και την αποσιώπηση της υπό τραγικές συνθήκες εκκαθάρισης των Χριστιανικών πληθυσμών από τη γενέτειρά τους.
Στον Διαγωνισμό συμμετείχαν παιδιά των Κατηχητικών Σχολείων της Ιεράς Μητροπόλεως Αττικής & Βοιωτίας.
Για την διεξαγωγή του Διαγωνισμού κοινοποιήθηκαν οι σχετικοί όροι και προϋποθέσεις, ο χρόνος διεξαγωγής, η διαδικασία αποστολής/υποβολής των έργων, οι προδιαγραφές, τα κριτήρια αξιολόγηση κ.α.
Σε κάθε κατηγορία απονεμήθηκαν 1ο, 2ο και 3ο βραβείο. Στο 1ο βραβείο, κάθε κατηγορίας, απονεμήθηκε και το χρηματικό έπαθλο των 150 ευρώ.
Η βράβευση πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της καθιερωμένης εκδήλωσης της «Κοπής της Αγιοβασιλιάτικης Πίτας» 2024 της Μητροπόλεως Αττικής & Βοιωτία, που πραγματοποιήθηκε εχθές, ανήμερα του Αγίου Βασιλείου στο «Κτήμα ΔΕΚΑ» στον Ασπρόπυργο.
Οι μαθητές υπέβαλαν συμμετοχή και διακρίθηκαν στις παρακάτω κατηγορίες ως εξής:
Κατώτερο Κατηχητικό 6 – 8 ετών «Έργο Ζωγραφικής»
1ο Βραβείο: Νεκτάριος Συρανίδης, Κατηχητικό Σχ. Ι.Ν. Αγ. Νικολάου Αχαρνών
2ο Βραβείο: Ηλιάνα Μεσαριτσίδη Κατηχητικό Σχ. Κ.Ι.Ν. Άγ. Νικολάου Αχαρνών
3ο Βραβείο: Τατιανή Σιδηροπούλου, Κατηχητικό Σχ. Ι..Ν. Άγ. Νεκταρίου & Παναγίας Οδηγητρίας Αχαρνών
Μέσο Κατηχητικό 9 – 13 ετών «Ποίημα ή Διήγημα»
1ο Βραβείο: Μιχαήλ Κωνσταντινίδης, Κατηχητικό Σχ. Ι.Ν. Άγ. Νικολάου Αχαρνών
2ο Βραβείο: Αθανασία Ζαχαριουδάκη, Κατηχητικό Σχ. Ι.Ν. Θεοφόρων Πατέρων Παιανίας
3ο Βραβείο: Σοφία Τοτικίδη, Κατηχητικό Σχ. Ι.Ν. Άγ. Νικολάου Αχαρνών
Ανώτερο Κατηχητικό 14+ ετών «Ψηφιακή Δημιουργία»
1ο Βραβείο: Ελένη Μεσαριτσίδου, Κατηχητικό Σχ. Ι.Ν. Άγ. Νικολάου Αχαρνών
2ο Βραβείο: Γεώργιος Κουλούκας, Κατηχητικό Σχ. Ι.Μ. Παναχράντου Μεγάρων
3ο Βραβείο: Όλγα Συρανίδου, Κατηχητικό Σχ. Ι.Ν. Άγ. Νικολάου Αχαρνών
Εκτός Διαγωνισμού, αναμνηστικοί έπαινοι απονεμηθούν και σε μαθητές που συμμετείχαν, αλλά τα έργα τους δεν εμπίπτουν στην ηλικιακή κατηγορία, όπως όριζε ο Διαγωνισμός, ωστόσο είναι εξαιρετικά ενδιαφέροντα:
- Ο Θεοτόκης Μεσαριτσίδης, Κατηχητικό Σχ. Ι.Ν. Άγ. Νικολάου Αχαρνών (για το υψηλό επίπεδο εργασίας για την ηλικία του)
- Η Φωτεινή Σιδηροπούλου, Κατηχητικό Σχ. Ι.Ν. Άγ. Νεκταρίου & Παναγίας Οδηγητρίας Αχαρνών (για την ποιότητα της εργασίας σε φωτογραφικό άλμπουμ)
- Οι αδελφές Δήμητρα και Μαρία Σακελλαράκη, Κατηχητικό Σχ. Ι.Ν. Θεοφόρων Πατέρων Παιανίας (για την πρωτοτυπία στο διήγημά τους) και
- Οι Ομάδες «Κωνσταντινούπολη» και «Κυπαρίσσια της Αγίας Ειρήνης Χρυσοβαλάντου» των Παιδικών Κατασκηνώσεων «Περιβόλι της Σουμελά 2023», με τις Ομαδάρχισσες, Κατερίνα Καλπακίδου & Κωνσταντίνα Κιαχοπούλου και τα μέλη τους:
- Αλεξάνδρα Μαραντίδη (Κατηχητικό Σχ. Ι.Ν. Αγίας Τριάδος Ασπροπύργου)
- Αλεξάνδρα Συρανίδου (Κατηχητικό Σχ. Ι.Ν. Αγίας Τριάδος Ασπροπύργου)
- Ελένη Κοσμίδου (Κατηχητικό Σχ. Ι.Ν. Αγίας Τριάδος Ασπροπύργου)
- Κυριακή Νεανίδη (Κατηχητικό Σχ. Ι.Ν. Αγίου Κωνσταντίνου & Ελένης Ασπροπύργου)
- Χριστίνα Χαριτίδου (Κατηχητικό Σχ. Ι.Ν. Αγίας Τριάδος Ασπροπύργου)
- Ελπίδα Μοιρισκλάβου (Κατηχητικό Σχ. Ι.Μ Παναχράντου Μεγάρων)
- Αντιγόνη Ηλιάδη (Κατηχητικό Σχ. Ι.Ν. Αγίου Νικολάου Αχαρνών)
- Μαρία Καλοϊδή (Κατηχητικό Σχ. Ι.Ν. Αγίου Νικολάου Αχαρνών)
Η αξιολόγηση των «έργων» έγινε από ειδικά ορισμένη κριτική επιτροπή, αποτελούμενη από Κατηχητές με σχετική κατάρτιση:
- τον Πρωτοσύγκελο π. Μιχαήλ Κωνσταντινίδη στην κατηγορία «Ψηφιακή Δημιουργία»
- την Κατηχήτρια του Ι.Ν. Αγ. Πάντων Θηβών, κ. Μαρία Κομνηνού στην κατηγορία «Ποίημα ή Διήγημα»
- την Κατηχήτρια του Ι.Ν. Αγ. Νεκταρίου & Παναγίας Οδηγητρίας Αχαρνών, κα Βαλεντίνα Ουσταμπασίδου, στην κατηγορία «Έργο Ζωγραφικής»
- την Αρχηγό των Παιδικών Κατασκηνώσεων «Περιβόλι της Σουμελά» για το έτος 2023, της Ομάδας των Κοριτσιών και Κατηχήτρια του Ι.Ν. Αγ. Τριάδος Ασπροπύργου, Μαρία Παπαδοπούλου, στην κατηγορία «Ψηφιακή Δημιουργία»
- την Κατηχήτρια του Ι.Ν. Θεοφόρων Πατέρων Παιανίας και Ομαδάρχισσα Αγγελική Παπασπύρου στην κατηγορία «Ποίημα ή Διήγημα»
- την Κατηχήτρια του Καθεδρικού Ι.Ν. Αγ. Νικολάου Αχαρνών, Ελισάβετ Λαζαρίδου στην κατηγορία «Έργο Ζωγραφικής»
Για την προετοιμασία της διεξαγωγής του Διαγωνισμού και της κινητοποίησης των παιδιών προς συμμετοχή, προηγήθηκαν παραδόσεις ειδικών μαθημάτων στο πλαίσιο των Κατηχητικών Σχολείων, αλλά και σχετικές αναφορές στη διάρκεια της θερινής κατασκηνωτικής περιόδου 2023 στις Παιδικές Κατασκηνώσεις της Μητροπόλεως «Περιβόλι της Σουμελά». Στο πλαίσιο των εκπαιδευτικών δράσεων έγινε σαφές στα παιδιά ότι η ανταλλαγή πληθυσμών του 1923 ήταν:
α) η μοναδική στην παγκόσμια ιστορία «υποχρεωτική» ανταλλαγή πληθυσμών, και μάλιστα -σε ό,τι μας αφορά- επρόκειτο για
β) τον βίαιο, αναγκαστικό και δια παντός εκπατρισμό του αυτόχθονα, από τους πανάρχαιους χρόνους, Ελληνικού πληθυσμού και
γ) την απαγόρευση της δυνατότητας παλινόστησης στους πληθυσμούς αυτούς. Ήταν μία κατάφορη αδικία χωρίς προηγούμενο σε βάρος του Μικρασιατικού Ελληνισμού, και ίσως το οδυνηρότερο γεγονός της νεότερης ιστορίας μας, το οποίο φέτος, 100 χρόνια μετά, δεν πρέπει να περάσει ασχολίαστο.
Ιδέες που δόθηκαν στα παιδιά (ενδεικτικά):
- Πού βρισκόταν η οικογένειά μου το 1923; (Για τους Μικρασιάτες - συζήτηση με γονείς, παππούδες, θείους).
- Πώς αντιλαμβάνονταν τα γεγονότα οι πρόγονοί μου, υποστήριζαν κάποιο από τα ιδεολογικά ρεύματα της εποχής; (Για τους Ελλαδίτες - συζήτηση με γονείς, παππούδες, θείους)
- H «Μεγάλη Ιδέα», η Ελλάδα των δύο ηπείρων και των πέντε θαλασσών».
- Τι δεν πήγε καλά; Το φαινόμενο του «Εθνικού Διχασμού».
- Οι νικηφόρες μάχες και κατόπιν, η άτακτη οπισθοχώρηση του Ελληνικού Στρατού.
- Ο ρόλος των Μεγάλων Δυνάμεων, τα οικονομικά συμφέροντα.
- Πώς χάθηκε η Ανατολική Θράκη; Αμαχητί!
- Η Σμύρνη τότε - η Σμύρνη σήμερα.
- Ο ερχομός των Μικρασιατών στην Ελλάδα, το ταξίδι.
- Αυτοί που δεν τα κατάφεραν.
- Κάποιοι Κωνσταντινουπολίτες, αποτέλεσαν εξαίρεση, γιατί;
- Η εγκατάσταση των Μικρασιατών στην Ελλάδα, η υποδοχή.
- Η συνεισφορά των Μικρασιατών α) στον πολιτισμό, β) στην οικονομία, μετά το 1923.
- Τι έμεινε πίσω, τι σώθηκε, τι χάθηκε;
- Τι μπορούμε να κάνουμε εμείς, ύστερα από 100 χρόνια;
- Η Συνθήκη της Λωζάννης, σήμερα.
Ο σκοπός του Διαγωνισμού εντάχθηκε στο πλαίσιο του ευρύτερου στόχου του Κατηχητικού Σχολείου του Γραφείου Παιδείας & Πολιτισμού της Ιεράς Μητροπόλεως Αττικής & Βοιωτίας, και συγκεκριμένα της διδασκαλίας των Εθνικών Μαθημάτων. Στόχος -μεταξύ άλλων- ήταν:
- Η καταγραφή και επικοινωνία των ιστορικών γεγονότων, όπως ακριβώς έλαβαν χώρα
- Η διδασκαλία της πραγματικής ιστορίας και η αντιμετώπιση του φαινομένου της μεθοδευμένης αλλοίωσης και παραχάραξης της ιστορικής αλήθειας από φορείς και ιστορικούς, Έλληνες και ξένους
- Η αποφυγή της λήθης
- Η διατήρηση του εθνικού φρονήματος και η μεταλαμπάδευση στα παιδιά μας των αξιώσεων σε ό,τι αφορά εθνικά ζητήματα
- Η διατήρηση της ταυτότητας
- Εμμέσως, στη διαμόρφωση της νοοτροπίας και του πολιτισμού (κουλτούρας) της διεκδίκησης των δικαίων μέσα από ενέργειες παιδείας, δηλ. μέσω των γραμμάτων, των επιστημών και των τεχνών.
Επιπλέον, σκοπός είναι:
- Να κινητοποιηθούν τα παιδιά με κατεύθυνση τη μελέτη και την έρευνα
- Να αναζητήσουν σχετικές επετειακές εκδηλώσεις και να αντλήσουν πληροφορίες και από έτερους φορείς που επετειακά επικοινωνούν και προβάλουν το θέμα
- Να αξιοποιήσουν τον ελεύθερο χρόνο του καλοκαιριού δημιουργικά
- Να εκδηλώσουν μέσα από τη διαδικασία πιθανές κλίσεις και ταλέντα
- Να ενθαρρυνθούν, τονίζοντας τη μέγιστη συμβολή της τέχνης στον πολιτισμό, ακόμη και στην εξέλιξη της ιστορίας
- Να εξοικειωθούν με τα υλικά της ζωγραφικής, τις βασικές αρχές του ποιητικού και πεζού λόγου, τις ψηφιακές τεχνικές φωτογραφίας και βίντεο
Η συνολική διενέργεια του Διαγωνισμού (υλοποίηση, βράβευση, διαχείριση αποσταλμένων και βραβευθέντων έργων, δημοσιοποίηση) υλοποιήθηκε με ευθύνη του Γραφείου Παιδείας & Πολιτισμού της Μητροπόλεως Αττικής & Βοιωτίας, την επιμέλεια της Δ/ντριας κας Ευαγγελία Μ. Ψαρομμάτη, τη συνεργασία Κατηχητριών και Ομαδαρχισσών, και βέβαια με την ευχή και ευλογία του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη κ. Χρυσοστόμου.
Σύμφωνα με το ν. 2121/1993 «Περί Προστασίας της Πνευματικής Ιδιοκτησίας και Συγγενικών Δικαιωμάτων», τα πνευματικά δικαιώματα των έργων (copyright) παραμένουν στους δημιουργούς τους. Η Ιερά Μητρόπολις Αττικής & Βοιωτίας, στο πλαίσιο της προώθησης του Διαγωνισμού, δικαιούται να προβάλει τα έργα που θα κατατεθούν και τα ονόματα των συμμετεχόντων, αλλά δεν έχει δικαίωμα να προβεί σε οποιαδήποτε ενέργεια που να συνιστά εμπορική εκμετάλλευσή τους. Δεν θα υπάρξουν έσοδα από τα υποβληθέντα έργα και η χρήση θα γίνει μόνο για εκπαιδευτικούς σκοπούς.
1ο Βραβείο στην κατηγορία «Έργο Ζωγραφικής», Κατώτερο Κατηχητικό 6 – 8 ετών
του Νεκτάριου Συρανίδη, Κατηχητικό Σχ. Καθεδρικού Ι.Ν. Άγ. Νικολάου Αχαρνών
1ο Βραβείο στην κατηγορία «Ποίημα ή Διήγημα», Μέσο Κατηχητικό 9 - 13 ετών
του Μιχαήλ Κωνσταντινίδη, Κατηχητικό Σχ. Καθεδρικού Ι.Ν. Άγ. Νικολάου Αχαρνών
«Μικρασία, αντίο»
Μικρασία Ελλάδα μου
του κόσμου το καμάρι
Με τους Αγίους που 'βγαλες,
στολίστηκες με χάρη!
Και σαν λουλούδι άνθησες
με πλήρη ευωδία
Στίγμα μεγάλο άφησες
μέσα στην ιστορία!
Οι Έλληνες που ζούσανε
μέσα στην περιοχή σου
Σε έκαναν να φαίνεσαι
μέρος του Παραδείσου!
Μα από φθόνο μοναχά
για τα παλαίσματα τους
Κάποιοι προσπάθησαν σκληρά
να θάψουν τ' όνομά τους
Νεότουρκους τους λέγανε
ζούσαν στην Μικρασία
Και ήθελαν να έχουνε
αυτοί την εξουσία
Και θέλησαν οι βάρβαροι
με κάθε εχθροπραξία
Να σβήσουν τον χριστιανισμό
από την Μικρασία!
Το πρώτο βήμα ήτανε
μια γενοκτονία
Και σκέφτηκαν πως έπρεπε
να φύγει η Αρμενία!
Το δεκαεννιά γεγίνηκε
ξανά γενοκτονία
Ο πόντος καταστράφηκε!
πένθος στην μικρασια!
Τριακόσιοι πενήντα τρεις
χιλιάδες κοιμηθήκαν!
Χιλιάδες χρόνια άντεξαν
μα από Τούρκο φύγαν!
Παράλληλα γινόντουσαν
πολλές λεηλασίες
Αρμένικες καιγόντουσαν
κι ελληνικές εστίες!
Το τέλος Μικρασία μου
ήταν σ' ένα λιμάνι
Η Σμύρνη σου περίμενε
το πένθιμο στεφάνι!
Ό,τι υπήρχε το 'καψαν
σπίτια και εκκλησίες
Και έπειτα αρπάξανε
τις ξένες περιουσίες!
Από τα σπίτια έβγαιναν
με τρόμο κι αγωνία
Τους κοίταζε και έκλαιγε
με πίκρα η Παναγία!
Προς το λιμάνι έτρεχαν
να φύγουν να σωθούνε
Τον Ήλιο όμως γνώριζαν
δεν θα τον ξανά δούνε!
Οι σύμμαχοι κοιτούσανε
φεύγοντας με τα πλοία
Κανέναν δεν βοήθησαν
Είχαν αδιαφορία!
Οι Τούρκοι δεν σταμάτησαν
συνέχισαν την βία
Το τέλος όμως έφτασε
κάπου στην Ελβετία
Το είκοσι δύο άρχισαν
συσκέψεις στην Λωζάνη
Όπου αποφασίστηκε
Η Ελλάδα τι θα κάνει
Ο Βενιζέλος κι ο Ισμέτ
εκπρόσωποι απ' τις χώρες
Αντίπαλοι υπήρξανε
στις δύσκολες τις ώρες
Η απόφαση που πάρθηκε
Γενάρη του '23
Υπήρξε η πιο δύσκολη
στην νέα ιστορία!
Διαμόρφωνε τα σύνορα
της σύγχρονης Τουρκίας
Παίρνοντας κάθε έδαφος
της τότε Μικρασίας!
Την Ίμβρο επίσης πήρανε
την Τένεδο, τη Θράκη!
Άρπαξαν μέρη από μας
σαν άγριο γεράκι!
Στην Ελβετία πάρθηκε
μια απόφαση ακόμα
Οι Έλληνες να αφήσουνε
το πατρικό τους χώμα!
Μια ανταλλαγή σημάδεψε
εκείνον τον χειμώνα
Που είναι ακόμα αξέχαστη
μετά από έναν αιώνα!
Κριτήριο για ανταλλαγή
υπήρξε η θρησκεία
Διώχνοντας κάθε χριστιανό
από την Μικρασία!
Ανάγκαζε τους χριστιανούς
να αφήσουν την Τουρκία!
Και όλους τους Οθωμανούς
να πάν' στην Μικρασία!
Αυτή ήταν Μικρασία μου
η τελευταία σελίδα!
Θα σε 'χουμε όλοι στην καρδιά
σαν μια γλυκιά πατρίδα!
Αντίο Πόντε μου γλυκέ,
Λυδία , Ιωνία!
Αντίο Αιολία μου,
και συ Λυκαονία!
Αντίο Βιθυνία μου,
Καρία και Λυκία!
Αντίο Κιλικία μου,
γλυκιά Καππαδοκία!
1ο Βραβείο στην κατηγορία «Ψηφιακή Δημιουργία-Βίντεο», Ανώτερο Κατηχητικό 14+ ετών, της Ελένης Μεσαριτσίδη, Κατηχητικό Σχ. Καθεδρικού Ι.Ν. Άγ. Νικολάου Αχαρνών
Δ/νση Γραφείου Παιδείας & Πολιτισμού Ι.Μ.Α.&Β.
